Gudimuafwrni anthwrari thakhwrannai।।गुदिमुवाफोरनि आन्थोरारि थाखोराननाय।।Periodic Classification of Elements





फरासिंनि फिन (Intext Answer)

1. ड'बेरिनारनि थामअरजाबा निउलेण्डसनि अक्टेभनि जौथंआवबो हाबफादेरो नामा?  रुजु आरो दिहुन।

फिन: ड’बेरिनारनि थाम अरजाबा निउलेण्डसनि अक्टेभनि जौथंआवबो हाबफादेरो । बिदिन्थि हिसाबै Li, Na, K। बेफोरनि गुन्द्रासायारि मोदोमबांआ फारियै 6.9, 23.0 आरो 39.0।


2. ड'बेरिनारनि थाखो राननायनि बेखाबुफोरा मा मा?

फिनः ड’बेरिनारआ गावनि थाखो रान्नाय समाव मोननाय गुदिमुवाफोरनिफ्राय मोनथामल’ थामअरजाब दानो हादोंमोन।


3. निउलेण्डसनि अक्टेभ खान्थिनि बेखाबुफोरा मा मा?

फिन: निउलेण्डसनि अक्टेभ खान्थिनि बेखाबुफोरा जाबाय-

  • 1. बिथाङा मोन 56 ल’ गुदिमुवाफोरखौ मिथिदोंमोन।
  • 2. बिथांनि अक्टेभ खान्थिआव Ca (गुन्द्रासायारि मोदोमबां = 40 ) सिमल’ फज’नो हादोंमोन। 
  • 3. बिथाङा गुदि मुवाफोरखौ गोरोबहोनो एखे फारियाव मोननै गुदि मुवा फज’दोंमोन। 
  • बिदिन्थि हिसाबै Co आरो Ni (जाय गुबुन गुबुन आखुथाय गोनां) खौ F, CI, Br थानाय एखे फारियाव फज’दोंमोन । 
  • 4. बिथांनि खान्थियाव Fe (सोर) आ Co आरो Ni जों गोरोबोब्लाबो गोजानाव लाखिजादोंमोन।


फरासिंनि फिन (Intext Answer)


1. गाहायनि गुदिमुवाफोरनि अक्साइडफोरनि फरमुलाखौ इयुन रादाब होनो थाखाय मेण्डेलिभनि आन्थोरारि थख‘लाइखौ बाहाय – K, C, AI, Si, Ba

फिन :

 K आ हान्जा 1 आव बिनिखायनो अक्साइडा जागोन- K2O

C आ हान्जा 4 आव बिनिखायनो अक्साइडा जागोन- CO2 

 Al आ हान्जा 3 आव बिनिखायनो अक्साइडा जागोन- AI2O3 
Si आ हान्जा 4 आव बिनिखायनो अक्साइडा जागोन- SiO2 

Ba आ हान्जा 2 आव बिनिखायनो अक्साइडा जागोन- BaO


2. गेलियामनि अनगायै माबे गुबुन गुदिमुवाफोरखौ संखांनाय जादोंमोन जायफोरखौ मेण्डेलिभआ गावनि आन्थोरारि थख'लाइयाव गालांदोंमोन? (जायखिजाया मोननै)

फिन: स्केनडियाम आरो जार्मेनियाम।


3. मेण्डेलिभआ गावनि आन्थोरारि थख‘लाइखौ बानायनायाव मा खान्थि बाहायदोंमोन?

फिन: मेण्डेलिभआ गावनि आन्थोरारि थख‘लाइखौ बानायनायाव गुदि मुवानि गुन्द्रासायारि मोदोमबां आरो बिसोरनि महरारि आरो रासायनारि धोरोमनि आन्थोरारि सोमोन्दोखौ बाहायदोंमोन। रासायनारि धोरोमफोरनि मादाव गाहायै अक्सिजेन आरो हाइड्र’जेनजों खौसे मुवा सोमजिनायखौ आनजाद खालामटोंमोन । बियो मोन्दोंमोनदि जुदि बे समाव मोननाय गुदि मुवाफोरखौ बिसोरनि गन्द्रासायारि मोदोम बांनाय हिसाबै साजायो, गुदि मुवाफोरनि धोरोम आरो बिसोरनि अक्साइड आरो हाइड्राइडनि फरमुलाफोरा फारियै गुदि मुवा मोनसेनिफ्राय गुबुन मोनसिम फारियै सोलायो आरो थि जानगारनि उनाव रोखोमसे धोरोमगोनां गुदि मुवानि फिन जाथाय जायो। बेफोर सोमोन्दोफोरखौ लानानैनो मेण्डेलिभआ आन्थोरारि बुंफोरथि दादोंमोन।


4. गेदेमा गेसफोरखौ आलादा हानजायाव फज‘नायखौ नोंसोर मा सानो?

फिन: He, Ne, Ar बाइदि गेदेमा गेसफोरा रासायनारि हिसाबै दद्र लोगोसे बारमण्डलावबो बिसोरनि गोसाथिआ जोबोत खम। बेबादि एखे आखुथाइ, एखे इलेक्ट्रनारि साजायनाय गोनांखायनो बिसोरखौ आलादा हानजायाव फज'दों।


फरासिंनि फिन (Intext Answer)


1. गोदान आन्थोरारि थख‘लाइया मेण्डेलिभनि आन्थोरारि थख‘लाइनि गुलुं – गुजुंखौ माबोरै होखारनो हादोंमोन?


फिन : मेण्डेलिभनि आन्थोरारि फारिलाइयाव गुन्द्रासायारि मोदोमबां बांलांनाय हिसाबै गुदि मुवाफोरखौ फज’नायाव समान रासायनारि धोरोमनि गुदि मुवाफोरखौ आलादायै फज'नाय नुदोंमोन आरो गुबुन गुबुन रासायनारि धोरोम गोनां गुदि मुवाफोरखौ जयै हानजा मोनसेयाव लाखिनाय नुदोंमोन।नाथाइ गोदान आन्थोरारि फारिलाइयाव गुन्द्रासायारिअनजिमा बांनाय हिसाबै गुदि मुवाफोरखौ फज’नाय जायो जेराव समान अरजाबग्रा इलेकट्रन गोनां गुदि मुवाफोरा एखे हानजायावनो गोग्लैयो। जिहेतु गुदि मुवाफोरनि रासायनारि धोरोमा अरजाबग्राथिनि सायाव सोनारो। बेफोरनो मेण्डेलिभनि आन्थोरारि थख‘लाइनि गुलुं – गुजुंखौ होखारनायाव मदद खालामदों।

2. नोसोर मेगनेसियामनि बादि एखे रासायनारि धोरोम दिन्थिनाय मोननै गुदिमुवाफोरनि मुं लिर। नोंसोरनि सायख‘नाय बिथाया मा?


फिन: केलसियाम (Ca) आरो स्ट्रनटियाम(Sr) आ मेगनेसियामनि(Mg) बादि एखे रासायनारि धोरोम दिन्थियो।

मानोना बेसोरहा रोखोमसे इलेक्ट्रन 

रानसारथाइ थायो। थामहिनबा बायजोथारनि खोलोबाव मोननै इलेक्ट्रन थायो।


3. मुंलिर –


(a) बायजोथारनि खोलोबाव मोनसे इलेक्ट्रन थानाय मोनथाम गुदिमुवाफोर।


(b) बायजोथारनि खोलोबाव मोननै इलेक्ट्रन थानाय मोननै गुदि मुवाफोर।


(c) बायजोथारनि खोलोबफोरा आबुं जानाय मोनथाम गुदिमुवाफोर।

फिनः 

(a) लिथियाम, सडियाम आरो पटासियाम नि बायजोथारनि खोलोबाव मोनसे इलेक्ट्रन थायो। 
(b) मेगनेसियाम(Mg) आरो केलसियाम(Ca) नि बायजोथारनि खोलोबाव मोननै इलेक्ट्रन थायो।
(c) नियन(Ne), आर्गन(Ar) आरो जेन'न(Xe) नि बायजोथारनि खोलोबफोरा आबुं जानाय।


4.


(a) लिथियाम, सडियाम, पटासियामआ दैजों फिनजाथाइ जानानै हाइड्र‘जेन गेस ओंखारहोनो हानाय धातुजोब। बेफोर गुदिमुवाफोरनि गुन्द्रासाफोराव माबाफोर गोरोबलायनाय दं नामा?


(b) हिलियामआ मोनसे सांगांनङि गेस आरो नियनआबो जोबोद खम सांग्रांथिनि मोनसे गेस। बेसोरनि गुन्द्रासाफोरनि गेजेराव माबोफोर गोरोबलायनाय दं नामा?


फिन:


(a) लिथियाम, सडियाम आरो पटासियाम मोनथामबो गुदि मुवानि बाहेरा खोलोबाव मोनफाल' इलेकट्रन थायो।
(b) हिलियाम आरो नियन गुदि मुवाफोरनि बायजोथारनि खोलोबाव आबुंयै इलेक्ट्रनफोर थायो लोगोसे बेसोर दद्र गेस।


5. गोदान आन्थोरारि थख‘लाइनि गिबि मोन जि गुदिमुवाफोरनि गेजेराव माबे माबेफोरा धातु?


फिन: Li, Be आरो B फोरा धातुफोर।


6. आन्थोरारि थखलाइयाव बेसोरनि जायगाखौ हमनानै गाहायनि गुदिमुवाफोरनि गेजेराव माबेया बांसिन धातुआरि आखुथाइ दिन्थियो? 

Ga, Ge, As, Se, Be


फिनः Be


सोंथि बिदांनि फिन


1. गाहायनि बुंथिफोरनि माबेया गेबें बुंथि नङा जेब्ला आन्थोरारि थख‘लाइनि आन्थोराव आगसिथिंनिफ्राय आगदाथिंजाय थांनाय लोरबांथिखौ लानाय जायो।


(a) गुदि मुवाफोरा खम धातुआरि आखु गोनां जायो।


(b) अरजाबग्रा इलेक्ट्रनफोरनि अनजिमाया बांलाङो।


(C) गुन्द्रासाफोरा बेसोरनि इलेक्टनफोरखौ जोबोद गोरलैयै एंगारो।


(d) अक्साइडफोरा गोबां एसिडआरि जायो।


फिनः (C) गुन्द्रासाफोरा बेसोरनि इलेक्ट्रनफोरखौ जोबोद गोरलैयै एंगारो।

(जेब्ला आन्थोरारि थख‘लाइनि आन्थोराव आगसिथिंनिफ्राय आगदाथिंजाय दावगालाङो धातुआरि आखुथाइआ खमायलाङो जाहोनाव इलेक्ट्रन बोगथाबनो हानाय गोहोआ खमाइलाङो।)


2. गुदिमुवा X आ क्ल‘राइड सोमजियो जायनि फरमुलाया XCI, आरो बेयो गोजौ गलिनाय बिन्दो गोनां ग‘था मुवा। X आ गाहायनि माबे गुदिमुवा बादि आन्थोरारि थखलाइनि एखे हानजायाव थायो।


(a) Na   (b) Mg  (c) AI    (d) Si


फिन: (b) Mg


3. माबे गुदिमुवाया –


(a) मोननै खोलोब गोनां जायनि मोननैबो इलेक्ट्रनजों आबुं जानानै थायो?


(b) 2,8,2 इलेक्ट्रनारि रानसारनाय गोनां?

(c) गासै मोनथाम खोलोब गोनां जायनि मोनफ्रोमबो अरजाबग्रा खोलोबाव मोनब्रै इलेक्ट्रनफोर थायो?

(d) गासै मोननै खोलोब गोनां जायनि मोनफ्रोमबो अरजाबग्रा खोलोबाव मोनथाम इलेक्ट्रनफोर थायो?

(e) नैथि खोलोबाव गिबि खोलोबनि फाननै बारा इलेक्ट्रन थायो?


फिन :


(a) Ne (2,8) आ मोननै खोलोब गोनां जायनि मोननैबो इलेक्ट्रनजों आबुं जानानै थायो‌।
(b) Mg (2,8,2)  2,8,2 इलेक्ट्रनारि रानसारनाय गोनां।
(c) Si (2,8,4) आ गासै मोनथाम खोलोब गोनां जायनि मोनफ्रोमबो अरजाबग्रा खोलोबाव मोनब्रै इलेक्ट्रनफोर थायो।
(d) B (2,3) आ गासै मोननै खोलोब गोनां जायनि मोनफ्रोमबो अरजाबग्रा खोलोबाव मोनथाम इलेक्ट्रनफोर थायो।
(e) C (2,4) नि नैथि खोलोबाव गिबि खोलोबनि फाननै बारा इलेक्ट्रन थायो।


4.


(a). ब‘रनबादि आन्थोरारि थख'लाइनि एखे जौथंआव थानाय गासैबो गुदिमुवाफोरनि मा धोरोमाव गोरोबलायनाय दं?
(b). फ्लुरिनबादि आन्थोरारि थख'लाइनि एखे जौथंआव थानाय गासैबो गुदिमुवाफोरनि मा धोरोमाव गोरोबलायनाय दं?
फिनः 

(a) ब'रनबादि आन्थोरारि थख'लाइनि एखे जौथंआव थानाय गुदि मुवाफोरा मोनथाम अरजाबग्राथि थायो आरो बेसोरो धातु सानजा एबा खावस्लिं धातु।

(b) फ्लुरिनबादि आन्थोरारि थख'लाइनि एखे जौथंआव थानाय गुदि मुवाफोरा एसिडआरि अक्साइड सोमजिहोयो आरो बेसोरनि बाहेरा खोलोबाव मोनस्नि इलेक्ट्रनफोर थायो।  


5. मोनसे गुन्द्रासानि इलेक्ट्रनारि रानसारनाया जाबाय 2,8,7


(a) बे गुदिमुवानि गुन्द्रासायारि अनजिमाया मा?

(b) गाहायनि गुदिमुवाफोरनि माबेजों बेयो रासायनारियै गोरोबलायनाय (गुन्द्रासायारि अनजिमाफोरखौ बेन्दोंआव होनाय जादों) ।

N (7)     F (9)     P (15)   Ar (18)


फिन : 

(a) बे गुदिमुवानि गुन्द्रासायारि अनजिमाया- 17      

(b) बेयो F (9) जों रासायनारियै गोरोबलायनाय।


6. A, B आरो C मोनथाम गुदिमुवाफोरनि जायगाखौ आन्थोरारि थख‘लाइयाव गाहायाव दिन्थिनाय जादों –


16 हान्जा           17 हान्जा


___                   ___


___                   A


___                   ___


B                      C


(a) A आ धातु ना धातुनङि?


(b) C आ A निख्रुइ गोबां सांग्रां ना खम सांग्रां?


(c) C आ B निख्रुइ देरसिन ना उन्दैसिन जागोन?


(d) A गुदिमुवाया मा रोखोमनि आयन – केटायन ना एनायन सोमजिगोन?


फिनः


(a) A आ धातु नङि।
(b) C आ A निख्रुइ खम सांग्रां ।
(c) C आ B निख्रुइ उन्दैसिन महरनि जागोन।
(d) A गुदिमुवाया एनायन सोमजिहोगोन मानोना बेयो अक्टेटखौ जाफुंहोनो इलेक्ट्रन नाजावगोन।


7. नाइट्र‘जेन (गुन्द्रासायारि अनजिमा 7) आरो फसफ‘रास (गुन्द्रासायारि अनजिमा 15) आ आन्थोरारि थख‘लाइनि 15 हान्जायाव दं। बेफोर मोननै गुदिमुवाफोरनि इलेक्ट्रनारि रानसारनायखौ लिर। बेफोरनि माबेया बांसिन मोब्लिब दानख‘था? मानो?


फिनः 

नाइट्र’जेननि इलेक्ट्रनारि साजायनाय 2,5

फसफ’रासनि इलेक्ट्रनारि साजायनाय 2,8,5

नाइट्र’जेनआ बांसिन मोब्लिब दानख’था मानोना बाहेरा खोलोबा निउक्लियासनि खाथिथाराव दं आरो निउक्लियासआ इलेक्ट्रनखौ गोखोङै अरजाबगोन।


8. मोनसे गुन्द्रासानि इलेक्ट्रनारि रानसारनाया गोदान आन्थोरारि थख‘लाइयाव बेनि जायगाजों माबोरै सोमोन्दो थायो?


फिन: आन्थोरारि थख‘लाइयाव मोनसे गुदि मुवानि जायगाया बाहेरा खोलोबाव थानाय इलेक्ट्रनजों सोमोन्दो दं । होखानाय थोंलारि एबा हानजायाव गासै गुदि मुवानि इलेक्ट्रनारि साजायनायाव, बाहेरा खोलोबनि इलेक्ट्रना समान। बिदिन्थि हिसाबै हान्जा 11 याव गुदि मुवाफोरनि बाहेरा खोलोबाव मोनसे इलेक्ट्रन,  हान्जा 15 याव मोन 5 इलेक्ट्रनफोर थायो।


9. गोदान आन्थोरारि थख‘लाइयाव केलसियाम (गुन्द्रासायारि अनजिमा 20) खौ 12, 19, 21 आरो 38 गुन्द्रासायारि अनजिमाफोर गोनां गुदिमुवाफोरा बेंखनना दं। बेफोरनि माबेया केलसियामनि महरारि आरो रासायनारि धोरोमफोरजों समान?


फिनः गुदि मुवाफोरनि इलेक्ट्रन रानसारथाइफोरा-


गुन्द्रासायारि बिसान 12 : 2, 8, 2
गुन्द्रासायारि बिसान 19 : 2, 8, 8, 1
गुन्द्रासायारि बिसान 20 : 2, 8, 8, 2
गुन्द्रासायारि बिसान 21 : 2, 8, 8, 3
गुन्द्रासायारि बिसान 38 : 2, 8,18, 8, 2


गुन्द्रासायारि अनजिमा 12 नि गुदिमुवानि महरारि आरो रासायनारि धोरोमा गुन्द्रासायारि अनजिमा 20 आरो 38 गोनां गुदि मुवाजों समान।


10.  मेण्डेलिभनि आन्थोरारि थख'लाइ आरो गोदान आन्थोरारि थख‘लाइयाव गुदिमुवाफोरनि साजायथिखौ रुजुलाय आरो फाराग दिहुन।


फिनः