बर'फोरनि जुलि- फोथाइनाय आरो नेमखान्थिफोर


 


बुहुमनि जिबिफोरनि मादाव सुबुंआनो बयनिख्रुइ सोलो गोनांसिन जिब जायनि थाखाय जोंनि जानाय, थानाय एबा जिव खुंनाया गुबुन जिबफोरनिख्रुइ आलादा।  समजों लोगोसे जोंनि सुबुं जिवनि जिवखुंनाया फारि सोलाइयै सोलाइयै दिनैनि नैबे थासारि आरो बेनि उननि फारियाव मा जागोन बेखौ रावबो बुंस'हाया। बिनिखायनो दिनैनि समाव जोंनि सुबुं समाजनि बबेबा समाज एबा गामियाव हारि - एबा माहारि मोनसेआ रंजा-खुसि आरो ज- जयै राइजो जानो गोनांब्ला, जों माखासे आसार खान्थि दानानै लानोगोनां जायो आरो बेफोर थिनानै लानाय  नेमखान्थि आरो आसार - खान्थिफोरखौ थि- थि मानिनानै सोलिनांगौ जायो नङाब्ला समाज एबा हारिनि गेजेराव गोबां गुलाय - गुजाय  सोमजिनायजों लोगोसे सुख'हायै जेंनाफोरा नुजाथिनो नागिरो। बेनि फिथाइ महरै गावजों-  गावनि गेजेरावनो एना- एनि आरो गावस्रालायनायबो सोमजिनो नागिरो । बेनिखायनो समाज एबा हारिनि गेजेराव थिखानाय एबा सोलिबोबाय थानाय नेमखान्थि आरो आसारखान्थिफोरखौ थि- थि मानिनानै सानफ्रोमबोनि जिउखौ खांनाया इनायनो गोनां। मानोना नेम एबा आसारखान्थिफोरखौ समाजा ओरैनो दानानै लाया, बेफोर जोंनि हारिमुखौ लानानैनो दाजाखानाय। दिनै जों बे लिरथिनि जोहै जोंनि बर' समाजनि मोनसे एंगारजायै नेमखान्थिनि सोमोन्दै सावरायगोन । बेनो जादों  बर'फोरनि जुलिनि नेमखान्थि।

जुलि एबा हाबा बुङोब्ला जों मिथिंगायारि खान्थिजों बुहुमाव सुबुं माहारिनि इयुन जोलै आरो सोलाइथाइनि थाखाय  हौवा आरो हिनजावनि गेजेराव  गोरोबलायनायखौनो बुंनो हायो।

बे गोरोबलायनायखौ सुबुंल' नङा बुहुमनि गुबुन- गुबुन जिब - जिबिफोरनि गेजेरावबो नुनो मोननाय जायो । जायखौ गोबां सुबुंआ बुङो सोरजिनि माया। बेयो हौवा हिन्जाव सानैखौल' नङा आनकि नख'रजों लोगोसे आलासि- दुमसि, गामि गासैनिबो गेजेराव अनलायनायनि दौलें खायो। गोबां हारि आरो समाजफोरा बे जुलिनि नेमखान्थिफोरखौ गावनि हारिमुखौ लानानै गोबां नेमखान्थिफोर बानायनानै लादों। थिग बेबादिनो जोंनि बर' हारियाबो जोंनि हारिमु बादियै गोबां नेम आरो आसारखान्थिफोरखौ बानायनानै लादों। बे आसारखान्थिफोरा हाबा लायै हाबा एसे आलादा जायो। गोदो बर'फोरा जुलि एबा हाबाखौ गोबां रोखोमै खालामोमोन। बेफोर जाबाय- 

क) नायनाय एबा सरासनस्रा हाबा 

ख) गोरजिया लाखिनाय हाबा 

ग) खारसननाय हाबा 

घ) दांगुआ थानाय 

ङ) लानानै खारनाय हाबा

च) हमना हाबा होनाय आरो

छ) आस्थाम हाबा।

क) नायनाय एबा सरासनस्रा हाबा-



सिगांनि समाव बर'फोरनि गेजेराव सरासनस्रा हाबा एबा नायनाय हाबायानो बांसिन सोलियोमोन। बे हाबानि बेलायाव हौवा आरो हिनजाव गोदान एबा न'खरनैनिबो गेजेराव नायलायनाय जायो आरो गोसो गोरोबलायोब्ला समाजनि आसार - खान्थि मानिनानै बे हाबाखौ खुंफुंनाय जायो । 

ख) गोरजिया हाबा-

बे रोखोमनि हाबायाव हौवा गोदाना खायसे जाहोननि थाखाय हिन्जाव गोदाननि नख'रनि सोद्रोमा जायो। बेयो बांसिनै न'खराव फिसा हौवा गैजायि एबा थाब्लाबो बिमा- बिफानि गोसो बादियै सोरब्ला मोजां मावथि हौवाखौ रायफोरलायनायनि गेजेरजों फिसाजोनि थाखाय लाखिना समाजनि खान्थिजों हाबा होनाय जायो । माब्लाबा हिन्जाव गोदान नख'रनि बिख'नाय बादि सुफुंजोबनो हायाब्ला गंनैबो नख'रखौ समानै नायफिननांगौनि रादायबो खानोगोनां जायो। खायसे खाखानाय थि बोसोरनि उनाव उदां जायोब्ला गावसोरनि गोसोबादि हिनजावखौ लानानै हौवाया गावनि न' गुबै एबा गुबुनाव ओंखारलांनो हायो। नाथाइ गोबांनि बेलायाव गावनि न'आवनो ओंखारलांनायखौ नुनो मोनो।

ग) दंखा हाबा एबा दांगुआ हाबा -

फिसाइ थैजाखांनायनि उनाव इयुन जिवनि थाखै सोरबा रान्दि हिनजावआ गोदान हौवा लाखिना हाबा खालामफिनोब्ला बेखौनो दंखा हाबा होननानै बुंंनाय जायो। बे हाबानि नेम  बादियै दंखा थानाय हौवानि फिसाफ्रा बिमानि बाहागो सम्पथिखौल' मोननो हायो ।

घ) खारस'ननाय हाबा : हौवा आरो हिन्जाव सानैजों हाबा लानो लुबैबाय नाथाइ खायसे जाहोननि थाखाइ नख'रा खालामनो‌ राजि जाया एबा बेनि सोमोन्दै रायज्लायनो गोबाव सम लायो एबा हौवा आरो हिनजाव सानैबो मोजां मोनलायना गारनो हालायि जायो अब्ला बे हाबाया जायो । 

घ) लानानै खारनाय एबा दैखार लांनाय हाबा : बे हाबाया हौवा आरो हिनजाव सानैनिबो गोसो गोरोबलायनायावनो बांसिनै जायो । जेब्ला बिसोर सानैजों जुलिनि रादाय खायो नाथाय नख'रनि सुबुंफ्रा गनायनानै लाया अब्ला बिसोर जायगानिफ्राय गुबुन दाबसे जायगायाव, लोगोनि न'याव एबा आलासिनि न'याव सानैजों सिरि - सिरि खारखोमालांनानै थाहैयो। उनाव नख'रनि सुबुंफ्रा लेंहरनानै हाबानि लाहार फाहार खालामो।

ङ) दैसननाय हाबा: बे रोखोमनि हाबायाव हौवासाया गाव मोजां मोननाय हिन्जावसाखौ गावनि न'आव लाबोयो। जेब्ला हौवासानि नख'रा हिन्जावसाखौ सायख'यो नाथाइ हिन्जावसानि नख'रा हौवासा एबा बिस्रानि नख'रखौ सायख'आ अब्लानो बे हाबाया जायो।

च) आस्थाम हाबा :



बे रोखोम हाबायाव हौवानि नखराव हिनजाव गोदानखौ लाबोनायनि सिगांनो थि खालार खानायनि गेजेरजों , हिनजावसानि नआव हौवानि न'खरनिफ्राय आस्थाम लांनानै हिन्जावनि आसिआव सोनानै गानहोनाय जायो । बे सानखालि हिनजावखौ लाबोनाय जाया ।

सुबुं फोथाइनाइ

बुहुमाव थानाय बायदि हारिफोर बायदि बर'फोरनि रायजो जानायावबो सुबुं फोथाइनाय खान्थिआ दलरसे गुवार जायगा आवग्रिना दं। गुबुन गुबुन फोथाइनायनि अनगायैबो जुलिनि बेलायाव गोबां फोथाइनाय लाखियो। जेरै-हिनजाव गोदान नायनो थांजेननाय आरो हाबानि सानखौ रबिबार बारायखौ मोजां होन्नानै हमनानै लानाय, हिनजाव गोदान नायनो थांनायाव औवा दान्नाय, हा जावनाय, न' लिरनाय नुहैयोब्ला गाज्रि होननानै सान्नाय। नाथाय बेनि उल्था जेब्ला हिनजाव गोदान जागोनखौ माय लामनाय आरो न'मा न'आव आगसि आथिंजों देवनाखौ बारग्रोनाय नुयो अब्ला मायनाव गोनां जायो होन्नानै सान्नाय बायदि बायदि।

जुलिनि आगु थियारि आरो सानः 

सिगांआवनो मख'बोनाय बादि जुदि सेंग्रा एबा सिख्लाया जुलिनि बैसो एबा सम जायो बिमा- बिफाया फिसाज्लानि जुलिनि थाखाय सिख्ला आरो फिसाजोनि थाखाय बिजामादै नायगिरो। बेबादिनो नायगिरलाइनाय नखर मोनोब्ला सावरायलायो आरो गोरोबलायोब्ला मोजां बोथोर आरो मोजां बाराय लानानै हाबानि सानखौ थि खालामो ( बांसिनै मागो- फागुनाव)। 

हाबानि सानखालि हिनजाव गोदाननि न'खराव हौवा गोदान न'खरनिफ्राय जरानै थिंख्लिखौ  उदैआव सुनैजों फारसेथिं सान आरो गुबुन फारसेथिं अखाफोरनि सावगारि बोना सान थानाय सावगारिखौ औवानि गुदिथिं आरो अखाफोर थानाय सावगारिखौ बिजौथिं खानानै गुबुन - गुबुनयै सापाथ, सेनि आरो गायखेर सोनानै खुगायाव लाइखंजों खाथेना सानै मानसिआ बिबान बाननानै लांनाय जायो । आरो बेनि सायाव गय जरा फाथै जरा लाइजों जुना, बिबान खानानै बानलांनाय जायो। बिबानआव खानाय थेंअलनि बानदोआ बानसे खेवबानो गेवजोबनाय जानांगौ । सान थानाय बिबानखौ न'मा - न' मोखांआव  सानजाथिं आरो अखाफोर थानायखौ सोनाबथिं खालामना दोननाय जायो। बेजों लोगोसे लांफानाय गासै मुवा - बेसादफोरखौबो सेरावनो जमा दोननाय जायो। बिब्दिनो बिबान बानग्राफ्रा सानजाहा मोखां जाना जौ सिरनानै एबा साहा फुदुंनानै लोंहोयो। साहा फुदुंनो थाखाइ अरदाब बानायनो मोना हाथ'रजों गोजौ खालामना फुदुंनांगौ। बिबान बानगिरिफोरनि उनावनो सानै बैराथिनि मावनांगौ खायसे बिबान थायो। बैराथिफोरा दखना थावसि गोदान, फालि जोमनानै हाबानि गासै राइजो - राजाफोरनो गय खावजेननानै रानना जाहोयो। गय खावनाय समाव खिथुखौ हास'ग्रोनानै खावनाय जायो ।

बेल' नङा हौवा गोदान नख'रनिफ्राय हिनजाव गोदाननि नख'राव हिनजाव गोदाननि बिमा - बिफानि बाय - बाहागिफोरनो गय - फाथै होनानै मान खालामबावनांगौ जायो । जायखौ जों "गय थाव होनाय" होननानै बुंनाय जायो । राइजोफोरनो गय - फाथै राननानै होखांनायनि उनाव हौवा गोदान न'खरा हिनजाव गोदान न'खरजों , सिगाङाव खाखानाय नेम बादियै गय - फाथैनि थफ्ला होबोयो । गारबोनाय फाथैनि थफ्लाखौ गावनि आंगो न'खरनि फारसे थफ्लासे बाउहरो। गय - फाथै जाहोखांनायनि उनाव हौवा गोदान न'खरा फैनोसै समाव गयनि गारजानाय खिथौफोरखौ न'मा - न'नि उखुम सायाव गारहरना दिखांबोयो। बेनि साननैसोनि उनाव हिनजाव गोदाननि नखराव राइजोफोरनो जरासे जौनि बिबान लाबोनानै लोंहोफैनांगौ। जायखौ बर'फ्रा “गय खिथौ गारनाय” होननानै बुंनाय जायो। बेनिफ्राय हिनजाव गोदान आरो हौवा गोदान न'खरनैनिबो सुबिदाफोरखौ नायलायनानै जुलिनि थिरांथा लानानै जुलि होनाय जायो।

जोंनि बर'नि गुबै जुलि एबा हाबानि आसारखान्थि एबा नेम बादियैब्ला “ हाथासुनि ” होनायजोंनो हाबाखौ फोजोबनो हायो। नाथाय जुदि हाबाखौ गेदेर आरो जोबोर गाजा - गोमजायै खालामनोब्ला  बे रोखोम हाबायाव सानै मानसिखौ मोसानो थाखाय हौवा गोदान न'खरनिफ्राय लांनाय जायो जायखौ जों “ बारलाम्फा " मुङै मिथिनाय जायो। बिसोरनि गुबै बिबाना हिनजाव गोदाननि न'खराव जौ सिरनानै लोंहोनाय आरो गासै खामानिफोरखौ फोजोबस्रां- मास्रां जेब्ला हिनजाव गोदानखौ बहनना लाबोनो सम जायो अब्ला बैराथिजों लोगोसे बिखुङाव हा आरो जाहोनो थाखाय बुथारनाय अमानि खर'खौबो फाफ्लिआव हरना  मोसानाय। बारलामफानि हा बानानै मोसानायनि  हा नि ओंथिया संसार आरो बा नि ओंथिया बानाय थामहिनबा संसारखौ लोगोआव लानाय एबा संसारनि गासै सुखु - दुखुजों मोगा - मोगि जानानै सुबुं समाजनि खान्थियाव हाबनाय। 

बेबादिनो हौवा गोदाननि न'मा न'नि मोखाङाव जरासे हानि बाथि फोजोंना खामफ्लायाव दोनखानाय जायो। जेब्ला हिनजाव गोदानआ हौवा गोदाननि न' सौफैयो देरसिन सिख्लाफोरा आथिं सुनानै होना खाम सिफुं, सेरजा- जथा दामना बिखुमजो जागोना बरायो आरो न'आव हाबलांनाय समाव बाथिनि साजों आगान होना हाबलांहोयो। जुदि हिनजाव गोदाननि आगानाव हानि बाथिआ बायो अब्ला फिसाज्ला मोनगोन आरो बायाब्ला फिसाज्ला गैजायि जागोन होननानै सान्नानै लानाय जायो। सानैसो हिन्जावसाफोरा हाबानि थाखाय देलाय होयो।

बेनि उनाव बैराथिया सालानबाथि लानानै हौवा आरो हिन्जाव गोदानखौ हाबानि मन्दबनि सोरगिदिं खेबथाम गिदिंहोयो आरो फजयो। फुजारिया मोन्थोर फरायनो लायो आरो मोन्थोरा जोबखांनायनि उनाव मन्दबनि सोरगिदिं खेबस्नि गिदिंखन होयो। बेवहायनो खायसेआ माररं सारना होयो।

बेनि उनाव हिनजाव गोदान दोन्नो फैनाय गामिनि मानसिफ्रा हौवा गोदाननि न'खराव जौ, ओंखाम , बेदर जायै- लोंयै  रंजा - बाजा मोसाना जरासे जुमाय आरो जाहोनो बुथारनाय अमानि खावसे लानानै नफारसे आगान सुरलांफिनो। बे जुमाय जरासे आरो अमा बेदरखौ लानानै हिनजाव गोदाननि न'खराव बोथिसे ओंखाम जाबावनाय जायो। जायखौ बर'फ्रा “आगान खोमोरनाय ओंखाम” होननानै बुङो। बेबादिनो साना बारलाङोब्ला खालाइ- दैफोनफोरखौक लिरस्रां- आरिस्रां मोनायाव “ हाथासुनि ” खान्थिजों हाबानि खामानिखौ फोजोबो।